Elektronik ticaret nedir?

Elektronik ticaret, çevrimiçi perakendeciler ve pazar yerleri aracılığıyla ürünlerin keşfedilmesini ve satın alınmasını kolaylaştırmak içim geliştirildi.

Elektronik ticaret nedir?

Elektronik ticaret ve internet ticareti olarak bilinir. E-ticaret, interneti kullanarak mal ve hizmet alım satımı ve bu işlemleri gerçekleştirmek için para ve veri aktarımı anlamına gelir. E-ticaret genellikle fiziksel ürünlerin çevrimiçi satışını sağlamak için kullanılır, internet üzerinden her türlü ticari işlem olarakta tanımlanabilir. 

Elektronik ticaretin tarihi

İlk elektronik ticaret, 1971 yılında Stanford Yapay Zeka Laboratuvarı ve Massachusetts Teknoloji Enstitüsü’ndeki öğrenciler arasında bir esrar satışı düzenlemek için kullanılmıştır. Böylelikle e-ticaretin örneği olmuş oldu. Bağımsız çalışanlar, küçük işletmeler ve büyük şirketlerin hepsi e-ticaretten yararlanmaktadır. E-ticaretin satışlarının 2020 yılına kadar 27 trilyon dolara ulaşılacağı tahmin ediliyor. 

Elektronik ticaretin kronolojisi

1970-80: Başlangıçta nispeten az sayıda kullanılmıştır.EFT (elektronik ticaret transferi) ve EDI (elektronik veri değişimi) kullanılarak en temel elektronik ticaret sistemi ortaya çıkmıştır.
1980-90: Bu dönemde ATM makineleri ve kredi kartları ile büyüyen e-ticaret dünyasının temelini attı. Boston bilgisayar değişim ve Minitel dünyada kullanılan ilk ve en önemli e-ticaret platformlarından bazıları arasında oldu.
1990-00: Amazon ve eBay gibi hizmetler, bu dönemde piyasaya sürüldü.
2000-10: Çevrimiçi yemek siparişinden, çevrimiçi vitrinler gibi yüzlerce elektronik ticaret hizmeti ortaya çıktı.
2010-20: Çin dünyada en büyük e-ticaret pazarı haline geldi. Alibaba 2016 yılımda bekarlar günündeki satışları 17,7 milyar dolara ulaştı.

Elektronik ticaretin yararları nelerdir?

• Firmaların internet üzerinden müşterilerine 7/24 hizmet vermelerine olanak sağlar.
• Zamandan tasarruf sağlanır.
• Müşteri için daha fazla ürün seçenekleri sunar.
• Rekabet nedeniyle müşteri uygun fiyata ürün alabilir.
• Stok takibi kolaylaşır, firma elektronik ortamda stok takibini kolaylıkla yapabilir.
• Büyük ofis masrafları ortadan kalkarak, internet üzerinden sanal alışveriş merkezleri oluşturulmasına olanak sağlar.
  

E-ticaretin firma tarafından yararları;

• Ürünlerin satışının yapılabileceği yeni bir kanal oluşturur.
• Ürünler hakkında daha detaylı bilgi sunabileceği bir platforma sahip olur.
• Stoğunun kontrolünü sağlar, stoğuna uygun satış yapar.
• Her an yeni bir müşteri bulma imkanını arttırır.
• Reklam masraflarını minimize ederek daha fazla müşteriye ulaşmanıza olanak sağlar.

E-ticaretin müşteri tarafından yararları;

• Evden çıkmadan oturduğunuz yerden hızlı bir şekilde alışveriş yapılmasını sağlar.
• Ürün fiyatı oluşacak masrafları ortadan kalkar.
• Daha fazla ürün çeşitliliği, ihtiyaca uygun ürünü bulmayı kolaylaştırır.
• Ürün yorumları sayesinde alınacak ürün hakkında ön bilgiye sahip olur.

Elektronik ticaretin zararları nelerdir?

Hergün bir elektronik ticaret sitesi açılırken bir diğeri kapanmaktadır. Bunun en büyük nedeni e-ticaret sitesi kurulduktan sonra firma sahiplerinin siteleriyle ilgilenmemeleri, yeterince reklam bütçesi ayarlamamaları ve sosyal medya satışlarını önemsememeleridir.

E-ticaretin firma tarafından zararları;

• İade ve nakliye hasarları; İadelerin %20’si nakliye sırasındaki hasarlar nedeniyle oluşmaktadır. İade masrafları maliyetin 17 katına kadar çıkabilmektedir.
• Müşterilerin gizlilik ve güvenlik hassasiyetleri.
• Rakiplere karşı şeffaf olma durumu.
• Elektronik satıcılara duyulan güvensizlik
• Kalite ve güvenlik standartlarının olmaması
• Finansal limitler
• Kullanıcıların alışverişe başlamadan önce detaylı araştırma neticesinde rekabet düzeyinin yükselmesine neden olmaktadır.

E-ticaretin müşteri tarafından zararları;

• Kullanıcının almış olduğu ürünü deneme imkanı olmaması
• Bekleme süreleri
• Güvenlik endişeleri (kart bilgilerinin çalınmasının korkulması)
• İadelerin uzun bir zaman dilimini kapsaması elektronik ticaretin dezavantajları arasında yer almaktadır.

Elektronik ticaret modelleri

Tüketiciler ve işletmelerin arasında gerçekleşen hemen hemen her işlemi tanımlayan bir ticaret modeli vardır bunlar; Elektronik ticaret tüketici ve alıcı arasında para, mal veya hizmet değişiminin internet teknolojisinin kullanılarak yapılmasıdır. Elektronik ticaret modelleri;

• İşletmeden tüketiciye B2C,
• İşletmeden işletmeye B2B,
• Tüketiciden tüketiciye C2C,
• Tüketiciden işletmeye C2B,
• İşletmeden çalışana B2E,
• İşletmeden devlete B2G,
• Devletten işletmeye G2B,
• Devletten devlete G2G,
• Devletten vatandaşa G2C,
• Vatandaştan devlete C2G,
• Firmadan devlete B2G,
• Tüketiciden vatandaşa C2G,
  diye sıralanır.

İşletmeden tüketiciye (B2C)

İşletmeden tüketiciye işlem yapan elektronik ticaret modelidir. Hepsiburada gibi siteler bunlara örnek gösterilebilir. Dünya çapında kullanılan ve en çok artış gösteren işletme türüdür. Yeni yatırımcılar için büyük potansiyele sahiptir. 1995 yılında internet üzerinden kitap satışına başlayan Amazon bugün en başarılı hikayelerin başında gelmektedir.

İşletmeden işletmeye (B2B)

İşletmelerin özel veya genel bilgisayar ağı kullanarak yürüttüğü işlemleri interneti kullanarak işletmeden işletmeye tedarik ve satış işlemlerini kullanılmasına olanak veren ticaret uygulamasıdır. Üç gruba ayrılmaktadır. Birincisi tüm işletmelerin bulunduğu büyük ölçekli, ikinci olarak faliyet gösteren işletmeleri bir araya getirir, üçüncü olarak bir işletmenin kendi bayilerine ve tedarikçilerine yönelik oluşturduğu özel sitelerdir. 2009 yılında 300,73 milyar dolarken 2018 yılında bu sayı 1345,50 milyar dolara çıkarak %347 artmış ve artmaya devam etmektedir. Hacmi en büyük kategoridir ve B2C’den beş kat fazla olduğu tahmin edilmektedir.

Tüketiciden tüketiciye (C2C)

Genel olarak internet üzerinde tüketicilerin diğer tüketicilere ikinci el eşyalarının satışını yapladığı satış faliyetlere denir. Ortaya ilk çıkışı bir müzayede sitesiyle olmuştur. En popüler olan e-Bay sitesi dünyanın en meşhur C2C sitesidir. Genel olarak ikinci el ürünlerin satılmasının yanı sıra sıfır ürünlerde satılmaktadır. Bireylerin online ortamda ürünlerini faturasız satması bir nevi online işportacılık anlamına gelmektedir.

Tüketiciden işletmeye (C2B)

Tüketicilerin işletmelere teklif sunması şeklinde yürütülen e-ticaret uygulamasıdır. Müşterilerin mal veya hizmet için işletmelere bir teklif sunması ve işletmelerin bu teklifi değerlendirerek cevap vermesi sürecidir. Aracılar üzerinden yürütülür. Etstur buna örnek gösterilebilir.

E-ticaret sayesinde açılan iş kolları

Elektronik ticarette iş kavramı, işletmenin iş sürecinin elektronik ortama aktarılması sırasında işletmenin iç ve dış çevresiyle olan iletişiminin elektronik ortamda yürütülmesi anlamına gelmektedir.

• Konuşmalı ticaret,
• Dijital cüzdan,
• Belge otomasyon içinde tedarik zinciri ve lojistik,
• Elektronik biletler,
• Kurumsal içerik yönetimi,
• Anlık mesajlaşma
• İnternet güvenliği
• Çevrimiçi açık arttırma
• Online bankacılık,
• Çevrimiçi ofis paketleri,
• Online alışveriş,
• Çevrimiçi işlem işleme,
• Pretail,
• Talep üzerine baskı,
• Alışveriş sepeti yazılımı,
• Sosyal ağlar,
• Tele konferans,
• Usenet haber grubu,
• Sanal asistan,
• Yurtiçi ve yurtdışı ödeme sistemleri

İyi bir iletişim alt yapısının sahip olması gereken özellikler

• Erişebilirlik (mobil cihazlar veya internet bağlantısı olan heryer).
• Her cihaza uyumlu olma (telefon modelleri, tabletler gibi).
• Sistem hızının yüksek olmasının sağlanması.
• Sistem güvenliğinin sağlanmış olduğunun taahhütünü sağlamak.
• Yüksek kapasiteli teknik destek ve yardım masası hizmetinin bulunması.
• 24 saat kesintisiz hizmet verebilmeyi sağlamak.
• Organizasyon performans ve verimliliğinin sistem tarafından ölçülebilirliği.

E-ticaretin pazarların ve perakendeciler üzerindeki etkisi

Elektronik ticaretin, çevrim içi pazarların 2015-2020 arasında %56 büyümesi bekleniyor. 2017 yılında dünya genelinde perakende e-ticaret satışlarının 2.3 trilyon dolar olduğu ve 2021 yılında yaklaşık 2,4 kat artarak 4,88 trilyon dolara yükseleceği tahmin edilmektedir. Aynı dönemde geleneksel pazarlarda aynı dönemde sadece %2 büyüme beklenmektedir. Fiyatlandırma stratejileri, geleneksel ve çevrim içi perakendeciler arasında farklıdır. Geleneksel perakendeciler mağaza trafiğine ve stok maliyetine dayanırken, çevrim içi perakendeciler fiyatları teslimat hızına göre belirlemektedir.

E-ticaretin müşteriler üzerindeki etkisi

Elektronik ticaretin en büyük avantajı evden ayrılmak zorundan kalmadıkları ve yakın mağazalarda satılmayan ürünleri satın almak için büyük kolaylık sağlamaktadır. Müşterilerin zamandan tasarruf kazanması, daha geniş ürün yelpazesi, çeşitli promosyon ve indirim kodları, ürün araştırması

E-ticaretin çevre üzerindeki etkisi

E-ticaretin büyümesine karşılık karton kutu üretimi de bu doğrultuda arttı. Sadece Kuzey Amerika’da 1,3 milyon ton konteyner karton üretildi. Bu üretilen kartonun sadece %35’i geri dönüştürülmüş içerikten oluşmaktadır. Türkiye’de bu oran %20’lerdedir. Avrupa’da geri dönüşüm oranı yüzde 80’lerde, Asya’da yüzde 93 olarak hesaplanmıştır. En büyük kutu üreticisi olan Amazon, ambalaj malzemesini %19 azaltmıştır.

E-ticaretin geleneksel perakendeciye etkisi

Elektronik ticaret, perakendecilere göre kıyamet olarak adlandırılmıştır. Amazon gibi büyük e-ticaret firmaları geleneksel perakendecilerin stratejisini değiştirmek zorunda kıldı. Amazon, Hepsiburada, n11 gibi Türkiye’deki büyük e-ticaret firmalarıyla anlaşarak yada kendi fikirlerini hayata geçirerek kendi web sitelerinde ve uygulamalarda ürünlerini satanlar elektronik ticaretin ekmeğini yerken, yanlış strateji uygulayanlar dükkan kapatmak zorunda kaldı.

Dünyadaki e-ticaretin hacmi

2020’nin başlarından itibaren dünyadaki dünyadaki ticaret hacmi 25 trilyon dolara yaklaştı. Bu sayının içinde e-ticaret satışları 3,5 trilyon dolara tekabül etti. 2011 yılında e-ticaret hacmi %3,6 iken günümüzde %15’i geçti. Özellikle perakende ticarete oran ile oldukça hızlı bir büyüme sergiyor. Çin e-ticaret işlemlerinde başı çekiyor. Günümüzde ağır sanayi ve otomotiv haricinde tüm sektörlerin e-ticarete geçmesi oldukça mümkün gözüküyor.

Türkiye’de e-ticaret

Elektronik ticaret Türkiye’de %40’larda bir büyümeyle ilerliyor. Maliyetinin az olması ve sanal pazar yerlerinde oldukça basit bir kullanım olması firmaları e-ticarete itmektedir.